|
Բանաստեղծություններ
|
|
| grig | Дата: Չորեքշաբթի, 02.11.2011, 10:59 | Сообщение # 1 |
| Դու մեր մեծ երթի գավազանակիր
Եվ մեր պատմության մեծագու՜յն դիվան,
Մեր ազնըվության գովասանագիր,
Մեր մտքի պահեստ, հոգու օթևան:
Անցյալին պարզված դու մեր լսափող,
Եվ մեր խոսափող՝ գալիքին ուղղված:
Դու մեր սրբություն՝ կնքված Մեսրոպով,
Նարեկացիով օծված ու յուղված:
Դաժան դարերի ամե՛ն մի ժամին
Շա՜տ բան է խլել մեզնից թշնամին:
Բարդելով վերքին վերք ու անարգանք,
Հեծության վրա մի նոր հեծություն՝
Խլել է մեզնից հանգիստ ու հարգանք,
Խլել է մեզնից փառք ու մեծություն,
Խլել է կյանքը մեր և... կյա՜նքից էլ թանկ՝
Մեր հո՛ղը, հո՛ղը,
Մեր սուրբ հայրենի՜ն:
Շա՜տ բանից է զրկել մեզ վայրենին:
Մեր կերած հացին քսել է նա ժա՛նգ,
Բայց և... դարավոր բնիկ վայրերի
Կորըստի լեղի կարո՜տն է քսել,
Մեր խումին խառնել մեր սուրբ մայրերի
Արցու՛նքը, սակայն... և արյու՛նը սև,
Բայց մենք չենք զրկվել... մեր բերնի համից,
- Քաղցրացել ենք մենք... մեր քաղցր բառով,
Մեր հայրենահամ անուշ բարբառով:
Շա՜տ բանից է զրկել մեզ թշնամին:
Իր ձեռքով նա մեր ձեռքերն է հատել,
Հատել է ականջ ու ոտնաթաթեր,
Աչքեր է հանել դաշյունով իր սուր,
Կտրել է նաև արմատից լեզուն,
Եվ սակայն... իզու՜ր.
Չի՛ հատվել լեզուն,
Մնացել է նա՝ հատվե՜լով անգամ...
Քե՛զ՝ մեր հայկական և արամական,
Չկարողացան քեզ խլել մեզնից,
Ո՛չ խարդավանքով արամեական,
Ո՛չ բյուզանդական սիրով անազնիվ,
Ո՛չ Ահրիմանի ահեղ նետերով,
Ո՛չ Քրիստոսի մարդ-չմարդությամբ,
Ո՛չ Մուհամեդի ճմլիչ ոտերով,
Ո՜չ ճշմարտությամբ,
Ո՜չ էլ ստերով:
Չկարողացա՛ն քեզ մեզնից խլել:
Եվ պարզ է հիմա, հստակ ու որոշ,
Որ չե՜ն էլ կարող քեզ մեզնից խլել,
Ինչպես չեն կարող խլել մի դրոշ,
Որ հազարամյա դաժան մարտերում
Փողփողացել է միշտ էլ... սրտերու՜մ:
Ո՛չ, քեզ ո՛չ մեկը կուլ տալ չի՜ կարող,
Ագահ կոկորդում դու խոր ես խրվում:
Ո՛չ, քեզ ո՛չ մեկը փուլ տալ չի՜ կարող,
Ինչպես երկինքը երբեք չի փլվում:
Չե՜ս խլվի երբեք,
Չե՜ս փլվի երբեք,
Ինչպես արյունից գու՛յնը չի խլվում...
Եվ ի՞նչ խաչագող դեռ պիտի հասնի,
Որ քեզ կամենա գողանալ մեզնից
(Մի՛ ասա <<մեզնից>>, <<աշխարհի՛ց>> ասա).
Չէ՞ որ դու հիմա ոչ միայն լեզու,
Այլև մասու՜նք ես,
Մասու՜նք ես մի սուրբ,
Անկողոպտելի մասու՜նք սրբազան՝
Դարերի խորքից դարերին հասած:
Մասու՞նք: Ինչպե՞ս թե: Մասունքըս ո՜րն է:
Մասունքի տեղը տուփն է կամ հորն է:
Իսկ դու՝ դարավոր, բայց և առույգ ես,
Գիսավոր ծուխ ես, բայց և խարույկ ես,
Ինչքան պարզ՝ նույնքան ասպետական ես,
Շատերի մեջ ես, բայց պետական ես,
Եվ դրանով իսկ դու պետքական ես
Այն պետությանը, որ վաղը պիտի
Լուսնից ու Մարսից ինքն իրեն դիտի...
| |
| |
| grig | Дата: Երկուշաբթի, 14.11.2011, 13:52 | Сообщение # 76 |
| Մեր տնից ձեր տուն՝ կավաշեն մի պատ,
Եվ այգուց այգին՝ մի բարակ առու.
Մեր հին տանձենու ճյուղը մրգապատ,
Մեր փշատենին մեջքով իր սապատ
Ձեր այգու մեջ են մրգերը փռում։
Մեր տնից ձեր տուն մի պատ է միայն,
Իմ սրտից սիրտըդ՝ պարիսպ ահագին,
Որ ինձ օղակեց այս երեկոյան,
Ինչպես նշանի մատանին քո այն՝
Զվարթ աղմուկում նշանդրեքի։
Մեր այգին ցավից կուչ եկել հիմա,
Ցանկապատվել է փշով մասրենու,
Եվ ամոթահար՝ քո դրժման համար՝
Ձեր ասող-խոսող առուն էլ հիմա
Թփերի մեջ է անվերջ թաք կենում։
Զարմանքից ապշած՝ մեր հին տանձենին
Բարի գլուխն է թափ տալիս ցավով.
Մեր անուրջներին, շշուկին սովոր՝
Ուսն է թոթափում և ձեր հացենին –
Իրավունք ունի, նա՜ չի հանցավոր։
Հիմա ի՞նչ անել, ի՞նչ է հարկավոր։
Թո՛ղ որ ժողովը քո հարցը քննի,
Թո՛ղ որ քեզ այնտեղ կոչեն >,
Թո՛ղ որ հորջորջեն >,–
Սերը չես ծածկի փրփուրով քենի...
Մեր տնից ձեր տուն՝ լոկ ցածրիկ մի պատ,
Իմ սրտից սիրտըդ՝ պարիսպ ահագին։
Քո մատի վրա դեռ թանաքապատ
Այդ դու՛ ես կրում մատանիդ հպարտ,
Բայց նա սեղմում է ի՛մ սիրտն ու հոգին։
| |
| |
| grig | Дата: Երկուշաբթի, 14.11.2011, 13:52 | Сообщение # 77 |
| Միևնույն է, թե հիմա որտեղ ես մաշում
Քո կոշիկները նրբին և քո սիրտը ժանտ,
Իսկ ես այն օրն եմ միայն անմոռաց հիշում,
Երբ սիրով եմ անվանել քեզ >։
Աներևույթ մի շղթա, ինչ–որ ամուր թել,
Որի ցավն եմ սրտիս մեջ ես զգում հանկարծ,
Ինձ կապել է քո բախտին, թեկուզ մենք արդեն
Անջատված ենք իրարից, զատված ենք անդարձ։
Մոռացել եմ ամեն ինչ, ինչ սիրտ է մաշում,
Ինչ կոպտորեն եղծում է պատկերդ գերող,
Ու մտքիս մեջ քեզ նորից անեղծ եմ հիշում,
Որ քեզ մտքով փայփայեմ սիրող ձեռքերով...
Բայց մոտիկից, ես գիտեմ, ողջը կցնդի,
Ողջն անիմաստ կդառնա խաղով քո հիմար,–
Դու հեռվի~ց ես հարազատ սիրող իմ սրտին,
Ես պատրաստ եմ լոկ հեռվու՛մ ապրել քեզ համար...
Գիտեմ՝ այստե՛ղ, ինչ–որ տեղ ինձ մո՜տ են մաշվում
Քո կոշիկները նրբին ու քո սիրտը ժանտ,
Բայց և գիտեմ... Ու հեռվից, հեռվում եմ հաշվում
Քեզ վերստին սիրելի, նորից հարազատ...
| |
| |
| grig | Дата: Երկուշաբթի, 14.11.2011, 13:53 | Сообщение # 78 |
| Ես տեսնում եմ՝ չես հավատում ո՛չ քո, ո՛չ իմ անցյալին.
Մեր հարուստը՝ աչքիդ աղքատ, կեղծ է թվում պանծալին։
Դու կարծում ես, որ ամեն ինչ, ողջը սուտ էր մեր միջև,
Ճիշտ էր միայն երկար ճամբան՝ լիքը փշեր ու խճեր:
Ճիշտ էր միայն սպասումը, որ և անցավ ապարդյուն -
Իզու՜ր էին մեր սրտերը սպասումից թփրտում։
Ճիշտ էր միայն արբեցումը այն սին բախտով, որ եկավ,–
Նա ոսկի չէր, այլ ոսկեզօծ, հետո պղինձ, վերջը՝ կավ...
Ես տեսնում եմ ՝ չես հավատում դու անցյալին իմ ու քո,
Չես հավատում ու չես տարվում նաև դու մեր գալիքով։
Չես հավատում, թե նա կգա, թե կլինենք բախտավոր,
Քեզ ամեն ինչ փուչ է թվում և ամեն ինչ՝ ախտավոր։
Քեզ թվում է, որ մենք իզու՜ր հանդիպեցինք մեկմեկու,–
Ո՛չ մեր սրտում՝ երջանկություն, ո՛չ մեր կյանքում՝ մեծ բեկում...
Իսկ ի՞նչ անենք, ո՞նց բաժանվենք, երբ սրտերը իմ ու քո
Թե սիրով էլ չեն շղթայված, գեթ կապված են տանջանքով...
| |
| |
| grig | Дата: Չորեքշաբթի, 16.11.2011, 13:53 | Сообщение # 79 |
| Ագահության գինը
ԵՎ պե՞ետք է արդյոք
Քեզ միշտ ունենալ իմ կողքին: Ինչո՞ւ
...Ու ես ծխում եմ,
Որ ծխի տեսքով
Այս ջլախախտիչ ագահությունը դուրս փչեմ ինձնից,
Ջանում գոհանալ իմ ունեցածով,
Որ շա՜տ է այնքան:
Մի՞թե, տե՜ր աստված, շատ չէ իսկապես:
Բայց կյանքի փշոտ շարժուձևերից, ինչպես կեռերից,
Կախված ճոճվում են
Ու մեզ են կանչում ագահ ըղձանքներ:
Բայց կյանքի փշոտ շարժուձևերից, ինչպես կեռերից,
Կախված ճոճվում են
Կարկատանները մեր ծվատ հոգու...
Ես չեմ կամենում, որ իմ պատրանքը փոխվի պատանքի
ԵՎ հետո ծվա՜տ կախվի աշխարհի կեռերից փշոտ:
ԵՍ ՍԻՐՈՒՄ ԵՄ ՔԵԶ
Ու քեզ հետ նաև ... անհնարինը`
Ա՛յն գոհությունը,
Ում չի հանդուրժում մեր գոյությունը:
Ուրմեն ի՞նչ անել,
Ինպե՞ս սիրել քեզ - սիրվել քեզանից և ...
... Էլ չուզենալ
Ոչի՜նչ ավելի.
Սեփական իղձը դավաճանի պես,
Գամել չորս մեխով,
Սեփական ցավին
Չորստապակ մեղր քսել ու կլլել`
Տհաճ, բայց բուժիչ դեղահատի պես,
Սեփական մտքից
կտրել ուղղանկյուն մի քառակուսի
Ու վրան գրել սեփական արյամբ,
"ԵՂԱԾՆ ԷԼ ՇԱՏ Է"
Գրել ու մեխել սեփական ափին,
ԵՎ ամեն վայրկյան ընթերցել ծածուկ`
Դասը չիմացող աշակերտի պես...
Ավելացվել է 2 րոպե անց
Նամակ
Նա՞ է գրում ինձ
Թե՞ ես եմ գրում իմ հարազատին՝
Ինքս էլ չգիտեմ.
"Արդյոք քեզ եր՞բ եմ, ե՞րբ եմ տեսնելու...
Ձմե՛ռ ու ամա՜ռ,
Աշո՛ւն ու գարո՜ւն...
Իսկ ո՞ւր է տարվա մե՛ր եղանակը,
Այն հինգերորդը..."
Նա՞ է գրում ինձ
Թե՞ ես եմ գրում իմ հարազատին՝
Ինքս ել չգիտեմ.
"Դու նկատե՞լ ես. ձմեռ ժամանակ
Անհնարին է անցնել անտառի այն ծանոթ տեղով,
Որով անցել ես ամռան օրերին,
Քանի որ ցրտից սաստիկ կուչ գալով
Ու ձյան բեռան տակ ճկվելով խղճուկ`
Ոստ ու ճյուղերը փակում են ճամպադ,
Իսկ մթնշաղին կամ աղջամուղջին`
Ճանկռում են դեմքդ,
Աչքիդ սպառնում:
Ես քայլում էի աղջամուղջի մեջ,
Ու քայլում էի նաև ... մտացիր:
Մտացի՞ր արդյոք, մտամփո՞փ արդյոք,-
Մի՞թե նույնը չէ:
Ու ես հասկացա,
Որ երբ հուզված ենք`
Մենք թաքցընում ենք մեր խեղճ ձեռքերը,
Երբ անվստահ ենք`
Մենք թաքցընում ենք մեր խեղճ ոտքերը.
Իսկ ե՞րբ են մարդիկ թաքցնում դեմքը
Գուցե ամոթի՞ց
(Ես չե՛մ ամաչում իմ սիրո համար)
Գուցե կարոտի՞ց
(Ես ուզում եմ քեզ տեսնել բա՛ց աչքով):
Գուցե ճանկըռտող ճյուղերի՞ց այս չար
Գուցե այս ցրտի՞ց որ ճկում է ինձ
Եվ ստիպում է կուչ գալ խեղճորեն
(Կուչ գալ եմ ուզում քո՛ թևերի տակ)" ...
Նա՞ է ավարտում, թե՞ ես նրա տեղը,-
Ինքս էլ չգիտեմ.
"Իմ այս հարցերին մի՛ պատասխանիր,
Բայց պատասխանիր լոկ իմ մե՛կ հարցին:
Գարունը անցավ` ես քեզ չտեսա,
Ամառը անցավ` ես քեզ չտեսա,
Աշունը անցավ` չտեսա ես քեզ,
Ձմեռն էլ կանցնի` չեմ տեսնի ես քեզ...
Իսկ ո՞ւր ե տարվա մե՛ր եղանակը,
Այն հինգերորդը ... մի՞թե չի գալու" ...
| |
| |
| grig | Дата: Հինգշաբթի, 17.11.2011, 00:35 | Сообщение # 80 |
| ԻՄ ԿՏԱԿԸ 1
Այս ահեղ դարը ինքը ինձ ծնեց
Եվ... քանի՜ անգամ կործանել ջանաց,
____Բայց - կեցցե՜մ թող ես
____Ու թող նա՛ կեցցե -
____Չկարողացավ կործանել:
________Ջանաց
Իր ա՛յն աչքաբաց բիճերի ձեռքով,
Որ նրա աչքի յուղն էին կերել
Եվ ուզում էին ինձ՝ հարազատիս,
____Խորթ ցույց տալ նրան...
| |
| |
| grig | Дата: Հինգշաբթի, 17.11.2011, 00:35 | Сообщение # 81 |
| ԻՄ ԿՏԱԿԸ 2
Ա՜խ, այդ բիճերը,Որ ծեր են ծնվել...
Զավա՛կըս, Հիմա ես նրանց առաջ
Նույնիսկ, ազնի՜վ խոսք, ինձ վատ եմ զգում:
Ինձ վատ եմ զգում,
Որ չարացել եմ ես նրանց վրա,
Որ թշնամի եմ համարել նույնիսկ,
Մինչևիսկ ատել:
Սխալվել եմ ես:
Հիմա նրանցից
Շնորհակալ եմ, անկեղծ եմ ասում:
Շնորհակա՜լ եմ:
Չէ՞ որ ինձ համար
Լավ է, որ նրանք կան ու կլինեն:
Չէ՞ որ հենց նրանց ծերության ֆոնին
Ջահելությունն է շեշտվում-ընդգծվում:
Լավ է, որ կյանքում հաղթել են նրանք:
Լավ է, նույնքան էլ արդարացի է:
Ախար ամեն մեկն ունի իրավունք
Գոնե մի՜ անգամ իր կյանքում հաղթելու
| |
| |
| grig | Дата: Հինգշաբթի, 17.11.2011, 00:36 | Сообщение # 82 |
| ԻՄ ԿՏԱԿԸ 3
____Երբ բարկացած եմ՝
____Նրանց վանում եմ,
Բայց ինչպե՞ս պիտի վանվեն ինձանից,
Եթե ես հիմա այնտեղ եմ գնում,
Որտեղ գալու են և բոլոր նրա՛նք -
____Իրե՞նց ոտքերով,
Թե՞ որդիների, թոռան ոտքերով,
____Մի՞թե նույնը չէ:
| |
| |
| grig | Дата: Հինգշաբթի, 17.11.2011, 00:36 | Сообщение # 83 |
| ԻՄ ԿՏԱԿԸ 4
____Գնում եմ -
____Հպա՛րտ
____Եվ ինքնավստա՜հ,
____Սակայն կա մի տեղ,
____Որտեղ - քա՛ջ գիտեմ -
Խեղճանալու եմ ես ինքըս մի օր,
Հենց որ քո գլխին ինձ դարձնեն մահակ,
____Խեղճանալու եմ -
Եվ ո՜ւր էր գոնե ուժեղի կողմից:
Խեղճանալու եմ... խեղճերի ձեռքով:
____Եվ գիտե՞ս՝ ինչպե՛ս:
| |
| |
| grig | Дата: Հինգշաբթի, 17.11.2011, 00:36 | Сообщение # 84 |
| ԻՄ ԿՏԱԿԸ 5
Ուժեղին հետո մահակ են սարքում:
Ուժեղն ի՞նչ անի - խեղճերն են սարքում:
Մահակ են սարքում՝ ուժեղի գխին,
Բայց այն ուժեղի, որ նոր է եկել:
Դու, հարազա՜տըս, որ գալու ես դեռ,
____Պաշտպանի՛ր հորըդ,
Որ չխեղճանա խեղճերի կողմից:
Եվ դա կարող ես անել շա՛տ դյուրին:
Հենց որ ինձանից խարազան շինեն՝
____Մեջք ու թիկունքիդ,
Հենց որ քո գլխին ինձ դարձնեն մահակ,
Հենց որ խուփ դարձնեն քո բերնին,
____Գիտցի՛ր,
Որ դո՜ւ ես կյանքում իմ հարազատը,
____Որ իմը դո՛ւ ես,
____Հենց դո՛ւ ես ու կաս,
Ու եթե հայրըդ ապրելիս լիներ,
Կյանքում կլիներ քեզ հետ միասին՝
____Ընդդեմ խեղճերի,
____Որ իմ անունով
Հիմա ջանում են բերանըդ փակել:
| |
| |
| grig | Дата: Հինգշաբթի, 17.11.2011, 00:38 | Сообщение # 85 |
| ԻՄ ԿՏԱԿԸ 6
Դու ինձ խեղճերից պաշտպանի՜ր, տղա՛ս,
____Պաշտպանիր դու ինձ՝
____Ինձ չկրկնելով
Եվ չքայլելով իմ հետքով ծանոթ,
Ինձ - եթե կուզես - ժխտելո՜վ անգամ:
Ինձ չկրկնելով - և միայն այդպե՛ս,
Կխոսես դու իմ հարազատ ձայնով:
Սեփական շավիղ բացելով միայն
Բանուկ կպահես իմ բացած ուղին:
____Եվ ինձ ժխտելով՝
____Ինձ կհաստատես:
| |
| |
| grig | Дата: Հինգշաբթի, 17.11.2011, 00:38 | Сообщение # 86 |
| ԻՄ ԿՏԱԿԸ 7
Եթե ուզում ես հորըդ հասկանալ
Ու լինել նրա հարազատ որդին՝
____Մոռացի՛ր ընդմիշտ,
____Թե կա քերթություն,
____Թե կա դպրություն,
____Գրականություն:
____Կա կյա՜նք,
____Կա լեզո՜ւ,
____Եվ պիտի, տղա՛ս,
Նաև խոսելու ցանկություն լինի,
____Բայց մի ցանկությո՛ւն,
____Որ անխուսափ է՝
____Ջուր խմելու պես,
____Անառարկելի՝
____Որպես հրաման,
____Անխուսափելի՝
____Ինչպես լինում է
____Մազի բուսնումը,
____Աճը եղունգի:
| |
| |
| grig | Дата: Հինգշաբթի, 17.11.2011, 00:39 | Сообщение # 87 |
| ԻՄ ԿՏԱԿԸ 8
Այն, ինչ կոչվում է գրականություն,
____Դեսպանատո՜ւն չէ,
Որ զգա՛ս - խորհե՛ս - մտածե՛ս մի բան
____Եվ այլ բան ասես:
____Իսկ դու դեսպա՛ն չես,
____Այլ պատգամավո՜ր:
Ու եթե նույնիսկ դեսպա՛ն ես՝
____Ապա
Դեսպան ես... կյանքի՜ -
____Որքան այսօրվա,
____Առավել վաղվա՜...
| |
| |
| grig | Дата: Հինգշաբթի, 17.11.2011, 00:39 | Сообщение # 88 |
| ԻՄ ԿՏԱԿԸ 9
Եթե ուզում ես հասկանալ դու ինձ՝
Ներս մտիր անտառ և ականջ արա:
Որքա՜ն ձայներ կան՝ բոլո՜րը տարբեր:
Եվ բազմահազար ձայնատերերից
Նույնիսկ գեթ մեկին բնավ չի տանջում
____Ինչպե՛ս ձայնելը -
Նրանք կարող են լոկ այսպես ձայնել,
____Եվ ոչ այլապես...
| |
| |
| grig | Дата: Հինգշաբթի, 17.11.2011, 00:40 | Сообщение # 89 |
| ԻՄ ԿՏԱԿԸ 10
________Գիտե՛մ՝
____Ես էլ եմ գնալու շուտով,
Ուր որ է, այո, գնալու եմ ես,
____Բայց չե՜մ կորչելու:
Դառնալու եմ ձեր... առողջությունը:
| |
| |
| grig | Дата: ՈՒրբաթ, 18.11.2011, 17:05 | Сообщение # 90 |
| ՁԵՌՔԵՐ
Դուք՝ քրտնաթոր, տանջված ձեռքեր,
Արեգակից խանձված ձեռքեր,
Ձեռքեր՝ բքից, շոգից ճաքած,
Դո՛ւք, որ հողից քամում բերքեր,
Ցավն եք անգամ դարձնում երգեր՝
Վհատության դուռը փակած:
Դո՛ւք, որ հանքից քար եք հանում,
Որ ծակծըկվում՝ կար եք անում,
Տապակվում եք՝ հալում մետաղ,
Եվ, հոգնատանջ, դառնալով տուն,
Մեկով թոռին, մեկով որդուն
Պինդ գրկելով՝ ասում «մատա՜ղ»:
Դո՛ւք, որ երեկ բռնել եք զենք,
Դո՛ւք, որ այսօր շինում եք շենք,
Կամուրջ գցում, կապում կամար.
Որ քիչ վերցնում, շատ եք դնում,
Շատ եք տալիս, քիչ ստանում՝
Հասկանալով ինչի համար:
Դո՛ւք, որ մթնում լույս եք փռում,
Որ խրախույս, հույս եք փռում,
Ձեռքե՛ր, ձեռքե՜ր ժողովրդի,
Դուք՝ ստեղծո՛ղ, ճարտա՜ր ձեռքեր,
Դուք՝ չկեղծո՛ղ, արդա՜ր ձեռքեր,
Ձեզ է երգում ձեր խորթ որդին՝
Ակնածանքո՜վ՝ ձեռքը սրտին,
Մեծարանքո՜վ՝ երգը շրթին...
| |
| |
